ماشین‌سازی در پیچ و خم مالکیت دولتی یا خصوصی

گروه ماشین سازی تبریز با بیش از پنجاه سال سابقه تولید انواع ماشین‌های ابزار و ارائه مستمر خدمات پس از فروش در سطح کشور جزو کارخانجات قدیمی و مادر ایران محسوب می‌شود؛ اما این شرکت با سابقه طی سال‌های اخیر با مشکلات متعددی در فرایند خصوصی سازی مواجه بوده است.

گروه صنعتی ماشین سازی تبریز به عنوان یکی از مجموعه‌هایی که پیشینه صنعت و تولید استان آذربایجان شرقی را به دوش می‌کشد پس از کش و قوس هایی توسط سازمان خصوصی سازی در اردیبهشت ۹۷ به بخش خصوصی واگذار شد اما با مطرح شدن تخلفات ارزی “فرخزاد” مالک جدید این مجموعه، بار دیگر در دست انداز افتاد.

تا اینکه سال گذشته با ورود دستگاه قضا مشکل این مجموعه حل شد اما پس از مدتی و به دلیل پاره‌ای مشکلات دوباره با چالش مواجه شد و تلاش برای برگشت این شرکت به بخش دولتی در دستور کار تعدادی از مسوولان به ویژه یکی از نمایندگان تبریز در خانه ملت قرار گرفت و این در حالی بود که صندوق بازنشستگی فولاد همچنان مدعی مالکیت این مجموعه است.

اعضای هیات عامل و معاون حقوقی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با حضور در گروه ماشین سازی تبریز، اقدامات حقوقی بازگشت مجدد این شرکت به ایدرو را بررسی کردند.

بهزاد اعتمادی، معاون و عضو هیات عامل ایدرو در نشست بررسی وضعیت این شرکت گفت: ماشین سازی، فرزند ایدرو است و از سال ۱۳۴۶ که تاسیس شده توسط سازمان گسترش و نوسازی ایران مدیریت شده است و ما وقتی می بینیم چنین صنعت عظیمی گرفتار مشکلاتی شده، دلمان واقعاً می سوزد.

وی افزود: پس از اتفاقات تلخ اخیر در واگذاری سهام گروه ماشین سازی تبریز در گذشته، بالاخره هیات عالی واگذاری مصوب کرد سهام ماشین سازی به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بازگردد و هیچ مادری از حضور فرزندش در خانه ناراحت نمی شود و ما از این اتفاق بسیار خرسندیم و امیدواریم بتوانیم با بالندگی مجدد ماشین سازی تبریز در رونق تولید و اشتغال صنایع پایین دستی در استان و کشور موثر باشیم.

عضو هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفت: وجود زنجیره کامل تولید در مجموعه کارخانه های ماشین سازی در شرایط فعلی تحریم ها را مکمل سیاست های وزارت صمت و ایدرو مبنی بر حداکثرسازی و تعمیق ساخت داخل نیازهای ماشین آلات واحدهای تولیدی دانست و آن را ظرفیتی ارزشمند برشمرد.

اعتمادی ادامه داد: محصولات ماشین سازی تبریز به قدری با کیفیت بوده و هست که در گذشته که سیستم بانکی این قدر پیشرفته نبود، از محصولات ماشین سازی به عنوان چک روز جمعه نام برده می شد.

وی در پایان تاکید کرد: وزارت صمت و ایدرو به زودی در مورد هیات مدیره جدید شرکت ماشین سازی تبریز و مدیریت آن تصمیم گیری می کنند و هیات مدیره جدید این شرکت معرفی می شود.

نماینده تبریز: نمی توان ماشین سازی را واگذار کرد

نماینده مردم تبریز ، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی در این جلسه، با مهم و استراتژیک ارزیابی کردن جایگاه ماشین سازی در صنعت کشور گفت: چنین شرکتی به هرکه واگذار شود، انحصار ایجاد خواهد کرد، پس تا زمانی که همانند ماشین سازی تبریز، واحدی در کشور راه اندازی نشود، نمی‌توان ماشین سازی را واگذار کرد.

احمد علیرضا بیگی افزود: ماشین سازی تبریز به واسطه برداشت نادرستی که از خصوصی سازی شده بود، چندین واگذاری ناموفق را تجربه کرد و واگذاری ماشین سازی به فردی مثل ” قربانعلی فرخزاد” اوج اقدامات ناصواب سازمان خصوصی سازی بود.

وی ادامه داد: پس از خلع ید سهام گروه ماشین سازی تبریز وقفه ای ایجاد شد و خسارات زیادی در این دوران به ماشین سازی تبریز وارد شد و خوشبختانه هیات عالی واگذاری تصویب کرد تا ماشین سازی تبریز مجدد به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بازگردد.

بیگی گفت: مجموعه ماشین سازی تبریز نقطه امید صنعت ایران و جوانان تحصیلکرده دانشگاهی است تا به عنوان بستری مناسب، بتوانند تخصص ها و استعدادهای خود را شکوفا کنند.

این نماینده مجلس تاکید کرد: ظرفیت های بالفعل و بالقوه ماشین سازی تبریز باید به نحو احسن مدیریت شود تا این مجموعه عظیم با رونق صادرات ضمن ارزآوری به کشور، به رونق صنایع خودروسازی، دفاعی، نفت، گاز و پتروشیمی کمک کند.

وی اعلام کرد: این مجموعه بعد از واگذاری‌های متعدد در سال‌های اخیر با بحران‌های بسیاری مواجه شده بود که بر اساس تصویب هیات عالی واگذاری، سهام این مجموعه به ایدور و در حقیقت به جایگاه اصلی خود، بازگشت.

علیرضابیگی در تشریح ماجرای واگذاری‌های متعدد شرکت ماشین سازی تبریز، گفت: سازمان خصوصی‌سازی در سال ۹۴ شرکت ماشین سازی تبریز را به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار کرده و سپس از این صندوق هم وکالت می‌گیرد تا محدودیت‌هایی که در قانون برای خریداران این شرکت تعریف شده، رعایت نشود؛ بر این اساس سازمان خصوصی‌سازی طبق وکالت و به نیابت از صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد، شرکت ماشین سازی تبریز را به ” قربانعلی فرخزاد” واگذار می‌کند.

وی اضافه کرد: بعد از این واگذاری و محکومیت فرخزاد، موضوعاتی چون نبود اهلیت و قیمت کارشناسی شده شرکت مطرح شده و پشت پرده سرمایه ۵۰۰ میلیون دلاری و ارزهای دولتی دریافت شده توسط آقای قربانعلی آشکار می‌شود.

وی افزود: با احراز عدم اهلیت وی، خصوصی سازی ناچار می‌ماند که این واگذاری را فسخ کرده و دوباره این شرکت را به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار کند.

بیگی ادامه داد: بعد از این‌که ماشین‌سازی مجدد به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار شد، مطرح شد که این واگذاری هم قانونی نیست و در نهایت ۷ ماه قبل، هیات عالی واگذاری تصمیم می‌گیرد که سهام ماشین سازی به ایدرو (سازمان گسترش و نوسازی صنایع) و در حقیقت به اصلش بازگردد.

وی خاطرنشان کرد: در این رابطه هم بهانه‌هایی از سوی برخی وزارتخانه‌ها مطرح می‌شد تا این‌که سرانجام تمام پیگیری‌ها به نتیجه رسید و ایدرو مجاب شد که به وظیفه خود در قبال ماشین سازی عمل کند.

وی با بیان اینکه از امروز هیاتی در ماشین سازی تبریز مستقر می‌شود تا ارزیابی‌ها و حسابرسی‌ها را انجام دهد، افزود: باید از لیست خصوصی سازی خارج شود، چراکه شرکتی انحصاری بوده و تولیدات آن انحصاری است.

واگذاری سهام ماشین سازی به شستا خلاف قانون بود

نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو با بیان این‌که ۳۵ درصد از سهام شرکت ماشین سازی تبریز همچنان در اختیار شستاست و امروز ۶۵ درصد سهام آن به ایدرو بازگشته است، افزود: اعلام کرده‌ایم که واگذاری سهام ماشین سازی به شستا خلاف قانون بوده و آن ۳۵ درصد هم باید به ایدرو بازگردد که پیگیر این موضوع هم هستیم.

وی با بیان این‌که دیوان محاسبات هم واگذاری ۳۵ درصد سهام به شستا را خلاف قانون دانسته است، اظهار کرد: خسارت‌هایی که تاکنون به ماشین سازی تبریز وارد آمده باید حسابرسی شده و از خاطیان امر دریافت شود.

وی با بیان این‌که بقای مدیریت فعلی در ماشین سازی تبریز غیرقانونی است، اعلام کرد: ایدرو باید در این هفته برای ماشین سازی تبریز مدیر یا سرپرست جدید تعیین کند.

واگذاری سهام ماشین سازی تبریز به صندوق فولاد اشکال قانونی داشت

مدیر امور حقوقی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران هم با بیان اینکه واگذاری سهام گروه ماشین سازی تبریز در قالب رد دیون اشکال قانونی داشته است، گفت: تلقی وزارت صنعت و سازمان گسترش این است که واگذاری ماشین سازی تبریز به درستی و با رعایت همه اصول سیاست های کلی اصل ۴۴ و بخصوص ماده ۱۸ و ۳ این قانون صورت نگرفته و به طور خاص تبصره ۷ الحاقی به قانون سیاست های کلی اصل ۴۴ در مورد واگذاری ماشین سازی رعایت نشده بود.

ساعد شهسوار در حاشیه بازدید از گروه ماشین سازی تبریز درباره جزئیات حقوقی بازگشت گروه ماشین سازی تبریز به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفت: از روز اولی که سازمان خصوصی سازی نسبت به واگذاری شرکت های گروه ماشین سازی تبریز اقدام کرد، مبنای عملکرد آن ها بحث رد دیون بود و بخشی از دوستان در این موضوع تشکیک کردند که بر اساس قانون سیاست های کلی اصل ۴۴ و قوانین سنواتی امکان واگذاری سهام ماشین سازی به صورت رد دیون وجود ندارد و این شاید به عنوان یکی از عوامل اختلافی بحث واگذاری ماشین سازی بوده است و در دوره های قبلی وزارتخانه هم آقایان وزیر از جمله آقای نعمت زاده تلقی شان این بوده که این واگذاری با رعایت همه جانبه قوانین صورت نگرفته است.

وی افزود: یکی از مسایل مهمی که سازمان خصوصی سازی به آن اعتقاد دارد و هیات عالی واگذاری هم بر همین مبنا تصمیم می گیرد، بحث اهلیت اداره شرکت است و سازمان خصوصی سازی و هیات عالی واگذاری بر این عقیده هستند سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به عنوان سازمان مادر گروه ماشین سازی تبریز اهلیت مدیریت ماشین سازی تبریز را دارد و همین طور هیات عالی واگذاری که قانون به آن اجازه می دهد درباره واگذاری ها تصمیم بگیرد، در ماده ۳۹ قانون سیاست های کلی اصل ۴۴ به آن اشاره شده، شرکت های واگذار شده اگر قرار بر ابطال واگذاری شد، باید به شرکت مادر آن برگردد.

مدیر امور حقوقی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ادامه داد: با توجه به صورت قانونی واگذاری شرکت های گروه ماشین سازی تبریز به صندوق فولاد، در صورتی که در آن مقطع ماشین سازی به عنوان رد دیون به صندوق فولاد رفته بود، باز هم این واگذاری اشکال قانونی داشت و این موضوع مشکل ایجاد کرده بود که با تصمیم هیات عالی واگذاری، قانون درباره ماشین سازی تبریز اجرا شد و این شرکت به ایدرو بازگردانده شد.

وی افزود: من در واقع اعتقاد دارم وزارت امور اقتصادی و دارایی اکنون قانونی عمل می کند و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران امروز با حضور در ماشین سازی تبریز روند حقوقی و قانونی بازگشت گروه شرکت های ماشین سازی تبریز را ایدرو را طی می کند.

مدیر امور حقوقی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در پایان گفت: بحث تعیین هیات مدیره را در دستور ثبت داریم و طی روزهای آینده با انجام تشریفات قانونی و ثبت افراد حقوقی نسبت به معرفی اعضای هیات مدیره جدید اقدام خواهیم کرد.

صندوق بازنشستگی فولاد: رای واگذاری ماشین سازی تبریز به ایدرو صادر نشده است

این در حالی است که صندوق بازنشستگی فولاد با صدور اطلاعیه ای درباره وضعیت واگذاری شرکت ماشین سازی تبریز اعلام کرد: سازمان خصوصی‌سازی بدون توجه به مالکیت صندوق اقدام به بر هم زدن قرارداد واگذاری سهام به صندوق و واگذاری شرکت یاد شده به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ( ایدرو) در دی ماه ۹۸ کرده و این امر موجب اعتراض موسسه صندوق بازنشستگی فولاد در مرجع هیئت داوری شده که این شکایت در مرجع صالح در دست رسیدگی بوده و تاکنون رای نهایی صادر نشده است .

در اطلاعیه صندوق بازنشستگی فولاد همچنین به اظهارت اخیر احمد علیرضا بیگی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی پاسخ داده شده است.

در این اطلاعیه خاطرنشان شده است:  بر اساس تصویب نامه شماره ۱۳۱۰۷۳/ ت ۴۹۵۵۸ه مورخ ۲۸/۰۷/۱۳۹۲ مقرر گردیده است وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان خصوصی سازی ) موظف است برای تامین کسری تعهدات صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت فولاد معادل ۱۲۵،۰۰۰ میلیارد ریال سهام ، اموال ، پروانه بهره برداری معادن و حقوق مالکانه شرکت های موضوع تصویب نامه های شماره ۱۴۱۵۹۸/ت ه مورخ ۲۲/۰۷/۱۳۹۱ به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار شود و از این رو سازمان خصوصی سازی پس از تصویب قیمت توسط هیات محترم واگذاری با انعقاد قرارداد واگذاری  سهام متعلق به دولت در شرکت های ماشین سازی تبریز و ریخته گری ماشین سازی تبریز را به همراه املاک ایل‌گلی به این صندوق واگذار کرده است.

در اطلاعیه صندوق افزوده شده است: سازمان خصوصی سازی با استفاده از وکالت نامه اخذ شده شرکت ماشین سازی تبریز را به آقای قربانعلی فرخزاد واگذار و با توجه به عدم ایفای تعهدات خریدار شرکت ماشین سازی تبریز و ریخته گری ماشین سازی تبریز و زمین های ائل گلی، سازمان خصوصی‌سازی پس از فسخ قرارداد موضوع را کتبا” به این صندوق اعلام و متعاقبا صندوق نسبت به تحویل گیری شرکت های فوق اقدام کرده است.

در این اطلاعیه با اشاره به اینکه سازمان خصوصی‌سازی بدون توجه به مالکیت صندوق اقدام به اقاله قرارداد واگذاری سهام به صندوق و واگذاری شرکت یاد شده به سازمان گسترش و نوسازی در دی ماه ۹۸ کرده و این امر موجب اعتراض موسسه صندوق بازنشستگی فولاد در مرجع هیئت داوری شده که این شکایت در مرجع صالح در دست رسیدگی بوده و تاکنون رای نهایی صادر نشده است، اعلام شده است: موسسه صندوق بازنشستگی فولاد کماکان پیگیر شکایت خود از مراجع قانونی بوده و پیگیری را برای احقاق حقوق ۸۶ هزار بازنشسته این صندوق تا حصول نتیجه نهایی ادامه خواهد داد، از این رو بکار بردن عباراتی مانند غصب ماشین سازی تبریز توسط صندوق از سوی نماینده محترم مردم تبریز آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی صحیح نبوده و التزام به رای مرجع قانونی در خصوص مالکیت شرکت فوق توصیه می شود که این موضوع نیز از سوی صندوق کماکان در حال پیگیری می‌باشد.

گروه ماشین سازی تبریز با بیش از پنجاه سال سابقه تولید انواع ماشین‌های ابزار و ارائه مستمر خدمات پس از فروش در سطح کشور جزو کارخانجات قدیمی و مادر ایران محسوب می‌شود؛ اما این شرکت با سابقه طی سال‌های اخیر با مشکلات متعددی در فرایند خصوصی سازی مواجه بوده است.

واگذاری این مجموعه به بخش خصوصی در حدود ۱۵ سال پیش جرقه خورد و در این سال‌ها بین سازمان‌های مختلف دولتی و خصوصی دست به دست شده و در مواقعی در اثر سوءمدیریت برخی از این سازمان‌ها شاهد اخلال در تولید و حتی اعتصاب کارکنان نیز بوده‌ایم.

کارخانه ماشین سازی تبریز که در نیمه دوم دهه ۱۳۴۰ شمسی توسط مرحوم مهندس تقی توکلی، از طلایه‌داران صنعت کشور در منطقه صنعتی غرب تبریز بنیان گذاشته شد و به‌زودی به چهره درخشانی در عرصه صنعت ایران و خاورمیانه تبدیل شد.